Nieuw pensioenstelsel

17 november hebben de tweede Kamerleden ingestemd met de wijziging in het Wetsvoorstel ‘bedrag ineens, RVU en verlofsparen’. Dit biedt deelnemers aan pensioenregelingen de kans om niet alleen op de pensioeningangsdatum (zoals het nu is), maar ook op een tweede vast moment ineens maximaal 10% van de waarde van het ouderdomspensioen op te nemen. Er zijn wel voorwaarden verbonden aan de afkoop. Wat betreft het tweede vaste opnamemoment, is dit gelimiteerd tot de maand februari in het jaar nadat de AOW-leeftijd bereikt is. Het (fiscale) voordeel van dit tweede opnamemoment is dat er dan geen AOW-premie verschuldigd is over het ‘bedrag ineens’. Dat komt doordat deelnemers of gewezen deelnemers vanaf de 1^e dag van de maand waarin ze de AOW-leeftijd bereiken, géén AOW-premie (meer) verschuldigd zijn over het jaarinkomen (inclusief ‘bedrag ineens’).

Pensioenkortingen voorkomen
In augustus 2019 daalde de dekkingsgraad van bedrijfstakpensioenfondsen tot gemiddeld 92 procent, terwijl dit een maand eerder nog bijna vijf procent hoger lag. De kortingen die hierdoor op de loer lagen, bleken -met het pensioenakkoord in het achterhoofd- voer voor een brede discussie over zowel de kortingen als over de rekenrente. Met name vakbonden en politieke oppositie namen stevig stelling tegen het doorvoeren van kortingen. In het licht van het pensioenakkoord heeft Minister Koolmees besloten dat pensioenfondsen voor één jaar een minimale dekkingsgraad van 90 procent mogen aanhouden.

Rekenrentediscussie laait weer op
Het andere, eraan gerelateerde onderwerp, de rekenrente, ligt dan weliswaar niet op tafel bij de uitwerking van het pensioenakkoord, de discussie erover is er niet minder fel om. Enerzijds zijn er partijen die het (in de tussenfase) aanpassen (lees: verhogen) van de rekenrente zien als een reëlere weergave van de werkelijke rendementen en als oplossing voor het probleem van mogelijke kortingen. Daar tegenover staat de groep die de risicovrije rente als rekenrente de juiste methode acht. Zij beargumenteren dat in deze methode extra rendement een compensatie voor is voor genomen risico. Het verhogen van de rekenrente betekent dan ook het schuiven van geld van jong naar oud en het versterken van het risico bij de jongere populatie. Gezien deze grote tegenstellingen lijkt de rekenrente dus niet te negeren bij de uitwerking van het pensioenakkoord.

De eerste geruchten vingen wij op in de zomervakantie, ruim voorafgaand aan Prinsjesdag: een definitief voorstel van sociale partners voor een nieuw Pensioenakkoord was in de maak. Prinsjesdag werd niet gehaald maar de geruchten hielden nadrukkelijk aan. Over de mogelijke afschaffing van de doorsneepremiesystematiek, de overgang naar een vorm van persoonlijk pensioenvermogen, de langzamere verhoging van de AOW-leeftijd, de verplichte pensioenvoorziening voor zzp’ers en de verhoging van de rekenrente. Of later toch geruchten van een vaste premie met directe inkoop van pensioenen, boven 100% dekkingsgraad indexeren en eronder overgaan tot korten. Allemaal tot niets uitgelopen: op 20 november trokken de vakbonden de stekker uit het overleg. De AOW-leeftijd en de rekenrente bleken (opnieuw) de voornaamste struikelblokken. Willen we wel een akkoord?